Nauka języka angielskiego dla dzieci w rozwijaniu kompetencji kluczowych

Zgodnie z Zaleceniem Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie^[1]kompetencje kluczowe będące połączeniem wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji są potrzebne każdemu uczniowi do samorealizacji i rozwoju osobistego, do bycia aktywnym obywatelem, do integracji społecznej i do zatrudnienia. Wszystkie kompetencje są ze sobą powiązane i wzajemnie się uzupełniają. Oznacza to, że bez opanowania podstawowych umiejętności, czyli czytania, pisania, liczenia oraz umiejętności w zakresie technologii informatycznych i komunikacyjnych, proces uczenia się jest niemożliwy.

Według Zalecenia wyodrębniono osiem kompetencji kluczowych, wśród których porozumiewanie się w językach obcych wymieniono na samym początku, tuż po porozumiewaniu się w języku ojczystym. Do pozostałych kompetencji zalicza się: kompetencję matematyczną i podstawową naukowo-techniczną, informatyczną, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość oraz świadomość i ekspresję kulturalną^[2].

Porozumiewanie się w językach obcych zgodnie z Zaleceniem oznacza „zdolność do rozumienia, wyrażania i interpretowania pojęć, myśli, uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie w odpowiednim zakresie kontekstów społecznych i kulturalnych w zależności od chęci lub potrzeb danej osoby”^[3]. Kompetencja ta wymaga umiejętności mediacji i rozumienia różnic kulturowych. Mówiąc prościej, to umiejętność dająca młodemu człowiekowi poczucie samorealizacji, decyzyjności, sukcesu, otworzenia się na kulturę innych krajów. Dzisiaj znajomość języka angielskiego to kompetencja na miarę obywatela Europy, która otwiera przed młodymi ludźmi szerokie horyzonty.

Nauka języka angielskiego niesie za sobą szereg zalet. Jednak przede wszystkim nauczanie języka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ma znaczenie dla zdolności poznawczych. A także dla sprawności intelektualnej oraz rozwoju mózgu. W praktyce znajomość języka angielskiego oznacza zniesienie granic, wolność podróżowania, swobodę komunikowania się i zawierania nowych znajomości. To także możliwość podjęcia studiów oraz pracy za granicą. Natomiast pod kątem rozwoju kulturalnego – możliwość czytania książek czy oglądania filmów w oryginalnym języku. W kontekście nauki znajomość języka angielskiego poprawia koncentrację i pamięć. Rozwija umysł i wielozadaniowość, otwierając przed młodym człowiekiem dostęp do rzetelnych informacji na najwyższym poziomie.

Z punktu widzenia nauczyciela nauka angielskiego dla dzieci już w wieku przedszkolnym daje szeroki wachlarz możliwości. Przede wszystkim dzieci nie są oceniane, nie ma też rygorystycznego trzymania się programu. W tym okresie dzieci powinny się osłuchać z językiem poprzez zabawę. Niezbędnymi pomocami są zatem obrazki, materiały wizualne, zabawki, prezentacje multimedialne. W związku z tym, że pamięć dzieci w przedziale wiekowym 3-7 lat bywa bardzo ulotna, często trzeba powtarzać to, co już zostało opanowane. Dzieci najlepiej uczą się przez ruch, dlatego też metoda reagowania całym ciałem, tj. Total Physical Response, jest szczególnie zalecana w tym czasie. Nauczyciel zatem, mając świadomość, że w tym okresie prawa półkula mózgu intensywnie się rozwija, poza przekazem werbalnym powinien wykorzystywać piosenki, prosty tekst, śpiew i taniec^[4].

Podstawą nauczania języka angielskiego w szkole jest opanowanie pięciu sprawności językowych: słuchanie ze zrozumieniem, mówienie, czytanie ze zrozumieniem, pisanie, znajomość gramatyki^[5]. W praktyce oznacza to stwarzanie takich warunków uczniom. By informacje trafiały do mózgu za pomocą różnego rodzaju bodźców przez wszystkie zmysły. Wykorzystuje się zatem ciekawe prezentacje, plansze, magnetyczne litery, kolorowe pacynki, piosenki, rymowanki, historyjki – czyli wszystko to, co uatrakcyjnia dzieciom zajęcia. Motywacja uczniów do nauki jest najważniejsza, dlatego różnorodny dobór metod i środków dydaktycznych jest kluczowy.

Bardzo ważną rolę w nauce języka angielskiego odgrywa przedszkole oraz szkoła. Aby rozwijać i poszerzać kompetencje dzieci w tym zakresie warto wykorzystać platformy edukacyjne. Również aplikacje mobilne przeznaczone do nauki języków obcych będą ciekawą propozycją dla najmłodszych. Dobrym przykładem takiej platformy edukacyjnej jest Squla. Nauka angielskiego dla dzieci na kilku poziomach trudności odbywa się przez zabawę, przy wykorzystaniu uwielbianych gier oraz quizów edukacyjnych. Przygotowane przez najlepszych nauczycieli, zgodnie z podstawą programową materiały są na bieżąco aktualizowane. Komentarze do zadań, powtórki trudniejszych partii materiału oraz możliwość kontroli postępów dziecka przez rodzica. To zalety, które wyróżniają Squlę spośród innych platform edukacyjnych.

Każdy sposób na naukę jest dobry, pod warunkiem że jest skuteczny i rozwija kompetencje kluczowe. Co za tym idzie nauka angielskiego dla dzieci dostępna już od najmłodszych lat to pierwszy krok. Krok do tego, aby w przyszłości z łatwością wkroczyć w świat pełen nieograniczonych możliwości.

—

Grzegorz Zoń

Psycholog, absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na Wydziale Pedagogiki i Psychologii oraz studiów podyplomowych w Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy terapeutycznej z dziećmi, młodzieżą oraz z osobami dorosłymi. Obecnie w trakcie studiów z zakresu logopedii. Specjalista z zakresu Europejskiego Rynku Pracy oraz współautor Europejskiej Koncepcji Poradnictwa Zawodowego w Międzynarodowej Mobilności.

.

^[1]Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady. Z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE)

^[2]Gadomska A, Morusiewicz R., Kształtowanie kompetencji kluczowych w e-learningu jako sposób na indywidualizację nauczania języka obcego. Nauczanie języka obcego a specyficzne potrzeby uczących się. O kompetencjach, motywowaniu i strategiach, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, 2012, s. 425-441

^[3]Bogusławska M., Kompetencje kluczowe w edukacji wczesnoszkolnej, Ośrodek Rozwoju Kompetencji Edukacyjnych, WSiP, Warszawa, 2014

^[4]Frosztęga-Ryszawy R., Uczenie się języków obcych w świetle neurobiologii, Przegląd Edukacyjny 3/4, (102/103), s. 6-10

^[5]Szewczyk A., Technologie multimedialne wspierające dydaktykę języków obcych, Dydaktyka Informatyki 7, 2021, s. 133-140